KÜRECİK ATASÖZLERİ

Am ê ku la daşte harrâne, kattine qulpe habâne.
Âr bardâ kuê, xa da bar bê
Âr şune kû kati daşawtîni.
Âr ve tûman nâbi
Âvê zilâl , jinê dalâl.
Az ekîm,  ja kû janî wa râ hêkam.
Az qurbâna vî kurrî kû taşt dâyi lagân kirrî.
Ba bê hat ba bârane cüyün
Ba cirî, miri ba şundâ nen.
Ba gur va daxu, ba xwêdî va le dagari.
Bâ haspî min çe bi , bira la zavîe xalce bibi.
Ba kaviri sivik har kasak xa damâleşi.
Ba sarrâde  ne cûîna âve.
Ba xa bika baxa buxa, mehtâcî  xalce maba.
Ba zıçi bırçi ne lîstin
Bar jer da tuka rhîa ,bar jârda tu ka, smêla.
Barf ja cîân cêm nâbi.
Barxê cê la bar koze bellî dabin
Barxe ku ba barân bi, la bar koze bellî dabi.
Bâvemin çu kû yozatchî bikirri lê, aqile mîn î  qa nâbirrîye
Baxa kir bâ baxa bikişîni
Beşîe dakana dast, pâş dakana tûmân.
Bhîr ba dew çıjı nabi
Bicirî binnalî vî âxurî bimalî.
Bivire ta î, hen da gonc de
Bizine girri ave ja câvîe kânîe vaxu.
Bizine ku kûn xurî, nânî şiven daxu.
Cân ne şune, mâl te şune.
Cîâ  ja ciyân bulundtur dabin
Cîrâne mixtâcî  xwalîe havin
Cîrâne pis marîan ba cişt dakan
Cîyâ nâghâna haw le, mari daghayina haw
Cûyîna şune mirîyâna, harak la mirîy xa cîrîyîa.
Çe kir la xa daka.
Çe rî la sara, çe mist la bara
Çi hâta sari marîân ja fiqaralixîye tê.
Çûma tirbê ku ve has bim, mişk û mâr la min hessîn
Da pêş râ harî gaz daka, da pâş ra harî  pin dakka.
Da pîşe  ra tarîy gaz daka, da du tarrîy pin dakka.
Dâr dakavi , ba kû va. (Hasicî Male Postacî)
Dâr la sar koçîy  xa heşin dabi.
Daraw ê na ê ba kâvirî mê na.
Dariye cîrânân havdu mezdakan.?
Darmâne xwastîne daîna.
Dast dastân dasho,dast la bâ dakavi rûyân dasho
Daw brâye mesta.
Dâwu ba hâcatân, xer ba xalâtân.
Dâwuyân ba dhinân dana sehe kirin
Dhinî ma ja bâqilî xalçê rindtira.
Ê ku bibi dabi.
E ku marî la xwa daka, kas le nâka.
E rind bika ku, e rind bibînî.
Eçî bâxak bâxişândîye eçya, î  dîn guşyek nadâye î dîna.
Eçî din û bâqil , dazîecî xâv şanakirina ku bibizdînin
Eçî fukâra ba şav cûye dizîye ya, le hîv halâtiye.
Eçî fukâra ba şaw cûe dizîe ya, le hîv hâtîe girtina.
Ek dakka ek daxu.
Fayde câvacî la câvi dîn nâbi.
Gây î pîr baxa tarâ sar nîr.
Ge ba ge râ got, gollik ba docce xa ra got
Ge ba gollik râ gotîe: "buxa ku tu hattâ cot harî".
Har kavirak î la şune xwa girâna
Har mhîek la sar barxê xwa dakâli.
Haspî cê qâmçîan la xwa nadâ existin
Haspîy çê sîarî xa zâni.
Hatâ ku âw ba dilâve ghayîni câve barxe ispî dabi.
Hatâ ku dabey dawastî, bika û bivasta.
Hinân xâni şawtî, hinân la bar barrîy birâştin.
î ku kâre tâjo, ja tirrê nâtirsi.?
îşe ku ba dastân ba davân mexin
Ja ê pis tu rindi nedar - Ja pisîe tu ê rindi nedar
Ja harca çe du post nedar.
Ja kozaçe barxak tê halcinîn- Ja malace kacikak te hagirtin
Ja pisîye tu rindî ne dar.
Jhang ku tu bîe pissîng, ta mişkak girt.
Juju ba cêlice xa râ gotîe," tu î tchiqastaratcê nermi."
Kar ba kurtûnân, jin ba zubûnân
Kar kare meya le, waris ne eme.
Kar mirîye la kortê, cîye tayî la ortêya
Kare ku miri ja gurân nâtirsi.
Karê kû miri, ja gurân nâtirsi
Kare ma cûye Halabe hât , hen kare bareyîna.
Kas bar dunnê şanâka bigiri.
Kas mâli xa nâbâ tirbe.
Kas nâbe ku dawe min î tirşa.
Kavir ba kavir dabâ divâr.
Kavirî havîne, bâve kâdinê.
Kavirîy la şune girâna
Ku ba zırriyne kêr bi rue kodikak cha daxu
Ku harâ bar kânîe, âv zâ dabi.
Ku kar hâtta bar bêr; dave tu ba bêr va lennî.
Ku karak da darace dâ katâ camire, cârka dîn da wur râ nârri.
Ku kısmatî marîyan bu, ja halabe dabâ cûcîk û te.
Ku mari ba sar sarî xa di, nâbe ku sarîeta eşîa, dabê kûna min eşîyâ.
Ku mari bîye kâr, çî bu aw la marîyan dannî.
Kû marîân ba xa xûrâ xa naxurând, xurîynîyâ marîan vanâbiri.
Ku ta  çi çând wen dacinîy.
Ku ta ci kir , tu wen dabînîy
Ku ta la darîy kasi nexist, kas la darîy ta nexi.
Kunâ pôzîma habîyâ ma ja sarî haspî ta râ dagîrt.
Kûne tâzi sêz daxâzi
Kurmî dêr kû na î da dêrdâ bîyâ, dâr nârizîyâ.
Kutçî ku ba zore bişini pez, tu xerâ xa nâbi.
La âfiri karân hasp ne cire dâyin.
La darîy ma daxu, la darîy xalçê darrê.
La mâl tunu âşlix, î daxâzîe dîşlix
La sar âfirî karân hasp ne cire daîn.
Lâvik la xâlan dakişîni, kacik la matân.
Mabâ mixtacî nânî nâmardân.
Mâla bâvîmin na dûra k'az xa bipasinim.
Mâli dunnê la dunne damîni.
Mâr ja pûnce haz nâka, awê  tê la bar kune mêr dagaîni.
Marî comêr la bar iş belli dabi
Marî mariân zere vaşârtiye.
Marî vebaxt, kavcîy xa da pallûre da xiş dabi.
Mariy ku la haspi xalçe, tim î payâ ya
Mer ba merlixîe xa. Jin bâ jinlixiê xa.
Mhîye ku ja keri vaqatîyi, bhârâ gurâna.
Miri ku bir hatina şuştîn , yâ dadâ tirran yan dadâ fisân.
Mirinîye karân hat barvi gurân dazirrin
Ne qicîce buran bîyâmâ, kutce darîyân bîyâmâ.
Nivân nivânân nâxâzi, xwadanî mâle hardûyan nâxâzi.
Pâş bârâne, gâ cil kirin
Pisi ja pisîye tedâr.
Pisînce gûe ta bîe darmân, awe ta halânîe da sar âstâxân ra kirîe .
Piştîe xwa madâ sar warisî rizîaî.
Qe dasti bivirê  ja dêra.
Qijice qu huro la dastî ta darrî, subân la dastî ma darrî.
Rîvî şanakirîe ku da kune xa kavi, êce câluîek da xwa cirê daîe.
Rîye ku tu tarrî, az çûm û hâttim.
Roê ku sube da nada marîân,ja şavedâ tâmâ xwa nâbi.
Roe xwâde pirrin.
Sa gûe xwa daxu.
Sa xûyî xa nâtartçînin.
Sarî  cîâî bulund tûmân je cem nâbi.
Sayî ku ba zore tarâ pez, Tu xerâ xa nâbi
Sayî pis gur tînâ pez.
Se ba se râ got, î dîn ba docê xa râ got.
Şarre xâş  yaylâka dilâna
Şor ja şorbân xâştira.
Şorace bibe ku ek gu va sardi.
Şore pis bhârâ xadîyâna.
Ta kavirak âvita sayî xa, xalk çellî tâve
Tavnê ku hâtta dâre, nâmîni la harde.
Têr çi zânin ja hâlî bircîan
Têr hâlî bircîyân çi zânin.
Warisî daravân qut dabi.
Xâin ba xôf dabi.
Xâle gotîe, xârze mina hindik hadagiri, xarze gotiye, xâlemina pir dadi.
Xâr dabina xayâr da marîanrâ tarin.
Xatir î ba xatirâna.
Xizir kismatî marîyân birbancî zû blâ daka.
Xûn ba xûnan ne şuştun.
Xwade cen hagiri û haşacî pêdi.
Xwade dariyecî dagiri, dariyecî vadaka.
Yek, yeka halîna dîna, awa.
Zicî xa qîrra qîrra, fistânî xwa fîrra fîrra.
Ziçî xa hu maka du nânan, pişte xa hu makka du xaftânân.
Zillî bar câvî xalçe dabîni, hêzânî bar xa nâbîni.
Zimâni xa bigira la şunê xa rûnî.

Aşağıdaki çalışmayı Hasan Karaman Kürecik-TATARUŞAĞI köyü ve çevresinde 2008 de yapmıştır. 

Barxeqo la baran bıbı la kozeda bellı dabı - Koç olacak kuzu közün önünden belli olur.
 Marla bivoke çâreke daxapı – Yılan çiğdemle bir kere aldanır.Barfe gute "az hatım dalarzın, az çum la qavçı qodıkan la dumın dabazın. - Kar demiş "ben gelirsem titrerler, ben gidersem kaşıklarla peşimde koşarlar".
La qarangera gotınako malata la kudareye ? Gute "malemın bayqor zanı". Kengere demişler evin nerde? Demiş "poyraz bilir".
Aqleme sıvık bu, barême gıran dabi. - Aklımız hafif olursa, yükümüz ağır olur.
Dêvma ba dırj la masti xalqe rıntıra – Eksi ayranımız elin yoğurdundan iyidir.
Dızan da dızan dızi art ü azman larzi – Hırsız hırsızdan çaldı yer gök inledi.
Şore te şore ber tofkanın – Senin sözlerin şöminenin önünden söylenen sözler.
Jınan hagıra la malan, xarza varı la xalan – Kadını evden al, yeğen dayıya benzesin.
Kar kata çamıre, la xadayxe camertır qas tunnı. Eşek çamura girerse, sahibinden yiğit kimse yok.
Karo tu çı la pırazan çeri çı ? Eşek sen ne, borlarda yayılmak ne ?
La karanra la bilore exa - Eşeğe kaval çal.
Merla merlıxexa axa welat, qanı  ba qınet daliste, dagute ax dabırı. Yılan yılanlığıyla vatanın toprağını tasarruflu yalarmış, dermiş toprak biter.
Dâr la sar koki xa heşin dabı - Ağaç kendi kökünden yeşil olur.
Âv riyâ xa dabini - Su yolunu bulur.
Âv la bande dâ şeli dabı - Su, kaynağında bulanır.
Âve da soqî ka, bikuta bikuta tim âv a - Suyu, soku taşına koy; döv döv, her zaman sudur.
Âv ba bêjinge ne barafkirin - Su kalburla toplanmaz.
Ârî dostân mariyân nâşawitîna - Dost ateşi insanı yakmaz.
Âr gulâ zivistâne ye - Ateş, kışın gülüdür.
Bızıne ku kûn xurî, nânî şivên daxu - Keçinin kıçı kaşınırsa çobanın ekmeğini yer.
Bızınê gurî, âve ja çâviyê kâniye vadaxu - Uyuz keçi, suyu çeşmenin gözünde içer.
Birâ haspî mînî çe bî, birâ î la zaviyê xalke bi - Atım iyi olsun, başkasının tarlasında olsun.
Bare haspî xa nâl ka, pâşe riye xa hasâp ka - Önce atını nalla, sonra yolunu hesapla.
Ba âlistine zik têr nâbı - Yalamakla karın doymaz.
Catârî çe la pâş zaviya beli dabı - İyi çiftçi tarlanın arkasında belli olur.
Cîrânî xiraw, istiriye bar çâvan a - Kötü komşu, göz önündeki dikendir.
Ca bîrâye gen,m a - Arpa buğdayın kardeşidir.
Ke çir kir, la xa daka - Kim ne yaparsa, kendisine yapar.
Çi te sarî mariyan ja dast zimânî mariyân te - Adamım başına, ne gelirse dilinden gelir.
Çâv, la bar dû nâsakinin - Göz, dumanın önünde durmaz.
Çâvan, kafak âx têr daka - Gözleri, bir avuç toprak duyurur.
Da şîrî dâ hatâ pîrî dâ - Sütten ta yaşlılığa kadar.
Da haft âvân râ râbıra, da mariyakî xa mabira. Yedi sudan geç, adamından geçme.
Dariye xwedê e ja nûre na - Allahın kapıları nurdandır.
Daw birâye mêst a - Ayran ypğurdun kardeşidir.
Dâr ba gıliyân ê şîrîn a - Ağaç dalları ile tatlıdır.
Darî xêrân ne girtin - Hayır kapısı kapatılmaz.
Du hasp la sar âfirekî nâçerin - İki at bir yemlikte yemlenmez.
Dilî şîvên bixwazi, ja nêrî şîr dadoşi - Çobanın gönlü istese, tekeden süt sağar.
Dil naşawita, hestir ja çâvan nen - Yürek yanmasa, gözden yaş akmaz.
Dunyâ xân a mari nivân a - Dünya handır insan misafirdir.
E ku mın çândi ca bu, a wê nabû - Ektiğim arpaydı, oda olmadı.
E ku şorê bâvî xa nâkin da sivîngân war dabin - Babasının sözünü dinlemeyen saçaktan düşer.
Ê rind bika, ku tu ê rind biwîni - İyilik yap ki, iyilik göresin.
E ku tarima êş, rû ba ârd dabı - Değermene gidenlerin, yüzü unlu olur.
Gâ damiri çarm damîni, mer damiri nâw damîni  - Öküz ölür deri kalır; yiğit ölür adı kalır.
Hayfâ bizinê kol, la bizinê wa usturu nâmîni - Boynuzsuz keçinin ahı, boynuzlu keçiye kalmaz.
Har kavirek î la şunê xa gırân a - Her taş, kendi yerinde ağırdır.
Kas nâbê ku dawî min î tirş a - Kimse ayranım ekşi demez.
Ba warisî xalke, makawa çalê - Elin urganıyla, kuyuya inme.
Merî câmer, la gedûgân belli dabı - Yiğit adam, yokuşta belli olur.
Mariyek câreke daxape - İnsan bir kere yanılır.
Mângê din, golikî xa'ê din dabi - Deli ineğin deli buzağı olur.
Mâlî dunye, la dunye damîni - Dünya malı, dünyada kalır.
Nabên ke kir, dabên ke got - Kim yaptı demezler, kim dedi derler.
Rûraş dilraş in - Yüzü kara olanın kalbide karadır.
Rıvî la bar kunê xa âslan a - Tilki deliğinin önünde aslandır.
Rıvî hatâ ku hara adalete, çermî xa tara firate - Tilki adalete gidene kadar, postu satışa çıkar.
Sarî du barânân dâ buroşake da nâkalı - İki koçun başı bir kazanda kaynamaz.
Şor ja şorbe xwaştir a - Söz çorbadan tatlıdır.
Şorê ku ja sî sise dudânân te dar, la sî i sise bajaran bilâ dabı - Otuz üç dişten çıkan bir söz, otuz üç ilde dağılır.
Şune xançarân xwaş dabı, şune xawarân xwaş nâbı - Hançer yarası geçer, söz yarası geçmez.
Têr hâli birçiyân nizânin - Tok, açın halini bilmez.
Ta kavirek âvit sayî xa, xalk duduyan tâvêji - Köpeğine bir taş atarsan, el iki tane atar.
Xâtirî, ba xêtir a - Hatır, hatırladır.
Xûn ba xûne ne şuştun - Kan kan ile yıkanmaz.
Xâtire se tuni e xwadênî heya - Köpeğin hatırı yok, sahibininki var.
Zimânî xwaş, mârî raş ja kune tîna dar - Tatlı dil, kara yılanı deliğinden çıkarır